Sarek: Suorva-Saltoluokta (september 2022)

Het is bijna een traditie dat ik mijn najaarstocht open stel en ook anderen toelaat mee te lopen.Een geste om de drempel te verlagen waar je er anders nooit alleen aan zou beginnen. Net als de vorige jaren loopt het niet storm met de "inschrijvingen". Ons groepje is uiteindelijk 4 personen groot. Mijn dochter die al eens is meegeweest samen met Anneke en Kevin die de smaak van zweeds lapland reeds hebben geproefd en concluderen dat het "naar meer" smaakt. Qua route val ik terug op een eerdere gelopen tocht maar steek en een variant in, ook voor mij onbekend terrein.

De aanloop is gekend. Met het vliegtuig naar Stockholm (Bromma) verder met de bus naar Stockholm. Ons gas halen we bij Alewalds. Tegen de avond verplaatsen we ons naar het Station om de volgende ochtend aan te komen in Gallivare waarna de bus richting ritsem ons afzet bij de suorva dam

Suorva-Vuosskelvagge

De deur die toegang geeft tot de dam is open. We lopen even fout wanneer we de windmolen langs rechts ronden ipv de asfaltweg te blijven volgen. Het spoor dat in zuidelijke richting geleidelijk aan naar boven gaat is goed te volgen. Dat er later verschillende sporen getrokken zijn maakt het wat verwarrend. Ik merk dat we hoger op de helling zitten dan de lijn die ik had uitgezet op mijn gps. Het is wat zoeken maar uiteindelijk zal de beek die vanaf Vuosskeljavrre naar beneden komt een goed baken zijn om van richting te veranderen. Tegen dan zit je ook al boven de boomgrens. Hallji houden we rechts. De meertjes onderweg passeren we langs de noordkant. 

In aanvang had ik het plan om aan de rand van het meer te gaan staan maar vermits we al een tijdje door vrij oneffen terrein liepen zochten we een goede plek uit op een van de heuveltjes die we onderweg tegen kwamen. 

De bonus is dat je zo wat meer uitzicht hebt op de omgeving. Een heel eind in ZO richting zien we de contouren van een andere tent.

Vuosskelvagge - Oostelijk van Lulep Gassavarasj

Vandaag maken we een doorsteek naar Guhkesvagge. Dat gaat voornamelijk in westelijke richting. Naar het colletje tussen Tjarok en Tjievratjahkka. Het weer is goed, dus kan het bijna op het zicht. Dan langs de zuidkant van Tjievravarasj en al snel komt de brede vallei in het zicht met tegen de achtergrond de hoge toppen en de bijhorende gletsjers. 

Rechts komt Oarjep Tjievrajavrre in beeld. In de aanloop van onze tocht had ik het gevoel dat ze landschappelijk onder zou doen met de tocht van 2021. 

Ik was daarin fout. Gelijk zet ik ze, ook al is het nog vroeg, op de eerste plaats. Het mooie weer zit er natuurlijk ook voor iets tussen. Dan wordt het toch wat zoeken naar een geschikte overnachtingsplek. Aan het wat grotere meertje ZW van Oarjep Tjievrajavrre zeg ik tegen mijn tochtgenoten dat ze de rugzak af mogen gooien terwijl ik op zoek ga naar een geschikte overnachtingsplek.  Het heeft heel wat energie gevraagd dat kris kras gehos door het landschap. Niet simpel om een geschikte plek te vinden.

Ook nu weer bracht een klein heuveltje in het landschap verlossing.

Oostelijk van Lulep Gassavarasj- Nijakjagasj

De Nijak wordt het baken waar we ons vandaag op kunnen richten. We passeren op ruime afstand rechts van ons een Renvaktarstuga.

 Als spoor had ik een afdaling naar de rivier Suottasjjahka in de gps gezet om die dan langs de andere kant over zijn oever onze weg verder te zetten. Nu terplaatse kozen we voor een wat rechtstreeksere route met het 'nadeel' dat we toch tal van 'rijstvelden' door moesten. Er kropen toch heel wat uren in deze doorsteek naar de Nijakjagasj.

De rivier stond laag. Aan de overkant was het gedaan met ongebaand lopen en konden we ons in een 'platgetreden' spoor zetten. 

Om een of andere reden begon ik het landschap fout te lezen en dacht al veel verder in de vallei te zitten dan werkelijk het geval was. Bevreesd om te eindigen bij de waterscheiding  waar er weinig stromend water zou zijn hebben we iets te vroeg de tent opgezet. Op een eilandje gevormd door de eerder genoemde rivier. 

De lokatie was meer dan ok. Het mooie weer gaf de mogelijkheid van een kattewas.

Nijakjagasj - boven Spokstenen

Het duurde nog enige tijd eer we bij de tanende Renvaktarstuga kwamen. We hadden gisteren nog een hele tijd kunnen wandelen alvorens het water wat schaarser zou worden. Van de buitendeur was geen spoor meer te vinden. De tweede binnendeur diende nog enigzins als buffer voor regen en sneeuw maar het zou een kwestie van tijd zijn voor ze echt onbruikbaar gaat worden. We zitten op het hoogste punt en gaan nu stroomafwaarts op de rechteroever van de Smajlajjahka. Hij wordt gevoed door het smeltwater van de twee gletsjers bij de 1664m top van de Ruohtestjahkka. 

We houden er flink de pas in om ergens kort na de middag te kunnen pauzeren bij Mikkastugan. We moeten hier een beslissing nemen of we blijven of nog verder gaan. We besluiten er een langere dag van te maken en vinken de vlakke plekken aan voor je aan de klim naar Snavvajavrre begint. 

De oversteek van de Tjaggnjarisjahka is een fluitje van een cent. We doen wat lacherig wanneer we een grote groep zien sukkelen om een goede oversteekplaats te vinden. Vermoedelijk willen ze de voeten droog houden maar dat is onbegonnen werk. Het duurt wat langer dan voorzien eer we op onze kampplaats komen. Enkele kleine beekjes in de buurt voorzien ons van vers water. We zien een duo opduiken dat daarna weer uit beeld verdwijnt. Ik twijfel aan het traject voor morgen. We zijn vrij goed opgeschoten en in principe was ook een dagtocht naar de Laddebakte gepland. 

Zoals het er nu uitziet heeft dat weinig zin vermits de toppen in de mist zitten. We zitten wat te ver van de rand om vanuit de tent zicht te hebben op de bodem van de vallei onder ons.

Spokstenen- Snavvajavrre

Het was al een hele tijd geleden dat ik nog eens de klim onder de steile wand van de Laddebakte had gedaan en was vergeten hoe die erbij lag. Je moet al echt hoogtevrees hebben om hier in de problemen te komen. 

Nu is klimmen tegen een steile wand altijd wat gemakkelijker dan dat je die in de afdaling zou moeten doen. We merken een grote Hilleberg tent op die op een wel heel mooi plekje staat. Misschien dan toch iets te vroeg gestopt maar of we er allemaal konden staan is twijfelachtig. Snavvavagge is een mooie intieme vallei en het donkere gesteente doet me steeds aan de Pyreneeen denken. Eigenlijk zijn de bivakplekken aan de noordkant mooier omdat je van hieruit wel een mooi zicht hebt op de vallei. 

Het is vandaag wat killer en somberder dan de vorige dagen. Geen moment om lang stil te staan. Bij het meer komen we een groepje van vijf personen tegen. Een ervan lijkt veel last te hebben en sleept zich verder op ruime afstand van de rest van het groepje. Naarmate we verder in de vallei trekken en al aan de afdaling zijn begonnen wordt het twijfelachtig dat we vandaag nog naar de top kunnen trekken. Hij ligt ook nog steeds in de mist. Zonde om onze energie daar aan te verspillen. We zijn qua uitzichten al goed aan onze trekken gekomen. We steken het beekje over dat het water afvoert van een klein meertje zuidelijk van de 1066m top. Mooie vlakke plekken maar ook de uitzichten over de vallei mogen er zijn. 

We hebben nog een ganse namiddag om ons bezig te houden terwijl het groepje van vijf zijn weg verder zet. Ik heb medelijden met nummer vijf. Hoe dat verder moet vraag ik mij af.  De beschaving is nog ver. Om de namiddag wat te breken besluit ik om een klein tochtje te ondernemen naar een uitzichtpuntje zuidelijk van het kleine meerje boven ons. Anneke en Kevin gaan mee. Toch wel de moeite waard geweest en ach, die Laddebakte loopt niet weg. We zitten mooi op schema om vanaf morgen een ook voor mij nieuwe route te lopen. Ik kijk er al naar uit. De doorgestuurde weerberichten zijn gunstig om het erop te wagen.

Snavvajavrre - boven Rapadalen (bij naamloos beekje komende van Vassjalappta)

Geen spijt wanneer we in de afdaling zijn. 

De toppen liggen in de mist. De rode Skarkistugan blijft in beeld maar verder in de afdaling geraken we ze kwijt. In eerste instantie lopen we het spoor door het bos. Komen een zwitser tegen die nog op zijn gemak zijn tent zit op te breken. Houden een kort praatje om iets verder zelf een pauze te houden. Het idee om langs de oever van de Rahpaadno te lopen houdt me bezig. 

Met hoog water blijkbaar een slecht idee. Ik zoek mijn weg door het struikgewas tot het water om de situatie ter plekke te bekijken. Wanneer ik een duidelijk spoor aantref op een stevige ondergrond is de beslissing snel genomen. Duidelijk dat dit pad geregeld onder water staat maar nu heeft de rivier zich ver teruggetrokken. Ik haal mijn tochtgenoten op. Dit is genieten en deze route heeft met voorsprong veel meer charme dan het spoor door het bos. Ik voel het magistrale dat deze brede vallei uitstraalt. 

De stille hoop dat we een eland tegen komen is ijdel. We komen nog een ander groepje tegen dat in omgekeerde richting loopt. Eenmaal bij Alep Vassjajagasj klimmen we uit de vallei. Eerst door de bedding maar wat later op de rechteroever. Er tekent zich een vaag spoor af. Ik hoop het spoor op te pikken dat ons in ZO richting naar een vervallen hut zou moeten leiden maar we missen het. Het spoor hogerop blijft duidelijk maar daar moeten we niet naar toe. Ik besluit om een doorsteek te maken doorheen het bos tot boven de boomgrens. 

Een beslissing die vooral voor Anneke wat moeilijk valt. Net alsof er geen plan is en er maar wat lukraak gelopen wordt. Kriskras een weg zoekend door het bos. Zelf vind ik ook dat het wat lang duurt maar doorheen de tijd is wel geleerd dat ik mijn tijd moet nemen. 

Uiteindelijk zullen we wel goed uit komen en eenmaal uit het bos wordt het wat gemakkelijker om een overzicht te krijgen. Eenmaal bij het beekje weten we dat we er bijna zijn. We kunnen de bomen achter ons laten en het is nu zoeken naar een mooi plekje voor de tent. Ruime zat op deze helling die her en der ook vlakke stukken heeft. De uitzichten naar het westen geven mij een warm gevoel. Een bivakplek die zeker in mijn top 5 een plaats verdient. 

Om beurt dalen we af naar het beekje voor een verfrissende wasbeurt. Wanneer ik aan de beurt ben hoor ik een helikopter van de medische dienst bij onze bivakplek rondcirkelen en bijna landen in de buurt van Kevin's tent om dan later toch weer verder te gaan naar het westen om daar ergens tussen de bomen te landen. Wanneer we later op de avond een groepje van vier (ipv 5) voorbij zien trekken kunnen we zelf het verhaal vervolledigen. Het mankend schaap is er niet meer bij. Voor beide partijen de beste oplossing. Laatst was er een overzicht te lezen van aanleidingen dat op de SOS knop van een inreach werd gedrukt. https://www.garmin.com/en-US/blog/saved-by-garmin/data-insights-from-10000-garmin-inreach-sos-incidents/ Hij heeft hier toch wel zijn nut. Ik loopt met Kevin nog even het pad af dat we hadden gemist om de Renvakarstuga te bekijken. We waran al een tijd in de afdaling maar ze kwam niet in zicht. daarop zijn we maar teruggekeerd tot we ze plots zagen opdoemen tussen de bomen. Onbruikbaar als overnachtingsplaats.

boven Rapadalen (O van naamloos beekje komende van Vassjalappta) - boven Rapadalen (NO van Nammasj)

Hoewel ik de route had uitgezet op de gps en het zicht goed was met enige zenuwachtigheid aan deze dag begonnen. Een dag dat we niet terug kunnen vallen op een spoor. 

Gelukkig is het zicht goed en is er amper wind. We klimmen verder tot we aan de Lulep Vassjajagasj komen. Ik had al gelezen dat die rivier zich heel diep in het landschap heeft ingesneden en moeilijk over te steken is maar toch was ik verrast over de grote van dit litteken. 

Het was duidelijk dat dit niet de plaats was om maar enige kans te hebben over te steken. We volgen een spoor omhoog tot ons stilaan duidelijk word waar er wel overgestoken kan worden. Vroeg op het jaar of bij veel neerslag acht ik het ook hier zelfs ondoenbaar om veilig over te steken. 

Door de helling werd het zicht op het vervolg wat belemmerd. Conclusie was dat we de doorsteek oostelijk van de 1112m top gewoon hebben gemist en te hoog tegen de helling van Radnik zaten. We zijn dan maar via het hoogtepunt 1274 m gepassseerd om dan de doorsteek te maken naar het colletje noordelijk van de Suorkitjahkka. 

Daar maakt een groot sneeuwveld het ons voor even gemakkelijk in de afdaling naar de rivier die van de Niehter naar beneden komt. We vullen onze watervoorraad omdat ik toch enige twijfel heb overstromend water bij de volgende kampplaats. 

We zien verschillende groepjes. Iedereen heeft zo zijn idee hoe de Gierdogiesjtjahkka gerond moet worden. Hoe dan ook blijft het wat lastig ploeteren over de puinhelling. Eenmaal de vlakte in het zicht kwam waren de moeilijkheden grotendeels achter de rug. Nog een afdaling en dan op zoek naar een goede bivakplek, liefst met wat water in de buurt. Hoewel de kaart wel enkele blauwe lijnen aangaf was ik er in de voorbereiding niet zo heel gerust in maar uiteindelijk waren dat zorgen om niets en gaf de Tjasskavarasj voldoende water.

Een fransman die hier al wat meer kwam wist te vertellen dat dit water perfect drinkbaar is. Ook zonder ontsmetting. Goed om weten want het lijkt hogerop waar de beek doorheen loopt eerder op een moeras gebied met veel organisch materiaal. 

Net als de vorige dagen kwam bij het vallen van de avond het noorderlicht opzetten.

Boven Rapadalen - Svijnne

Ons eerste tussenpunt is Skierffe. Wanneer we naar het zadel trekken valt het op dat er nog op andere plekken mensen bezig zijn met het opbreken van hun tenten. We laten de rugzakken achter, onder aan de klim. We gaan er niet alleen zijn. 

Ook vanuit Akse zien we mensen komen. Op de top staat een klein tentje. Het blijkt een Nederlander te zijn. Ook nog eens zijn eerste tocht in dit gebied. Hij was laaiend over het noorderlicht deze nacht maar meer nog over de kwaliteit van zijn foto's die hij met zijn google pixel kon maken van de sterrenhemel. Hoe rustig zijn nacht ook was, hij zal de rest van de dag een toeloop van mensen moeten verdragen. Hij besluit nog een nacht te blijven maar moet, wil hij zijn watervoorraad aanvullen, flink wat weg afleggen. Wat verderop staat nog een tentje. Er is een cameraman met twee figuranten in de weer. Voor een tijdschrift dat volgend jaar uit gaat komen. Verschillende shots om de aanloop naar de top en het uitzicht zo "blits en flitsend" mogelijk in beeld te brengen. We blijven geruime tijd op de top. Wel eens prettig om terug andere mensen te zien en hun gewoontes te bestuderen. 

We maken ongebaand een doorsteek naar de kungsleden en verkorten zo de route en vermijden een extra afdaling en bijhorende klim. Nu is het enkel nog "uitlopen". 

Zoveel goede plaatsen zijn er niet bij Svijnne om onze tent op te slaan en voor het eerst staan we vrij verspreid. We spreken samen af om in de hut ons avondeten klaar te maken en op te eten. Als ik iets mis onderweg is het een stoel om op te zitten. Waar je een mens blij mee kan maken. 

Tegen dat de boot aankomt vanuit het noorden is het vrij druk op de steiger met mensen die naar de overkant moeten en het vraagt wat paswerk om iedereen in een keer over te krijgen (Dat blijkt niet goed te zijn gegaan want de volgende dag hoorden we dat de boot was vastgelopen en de schroef beschadigd was geraakt en ze met de nodige vertraging de overkant hebben gehaald)

Svijnne - Saltoluokta

Het is een koude heldere nacht geweest met ijzel op de tent. 

We maken ons op voor het laatste stuk. De boot is vrij goed op tijd. Ik ben altijd erg verrast hoe groot de bocht is die gemaakt moet worden en hoeveel de boot moet manoeuvreren om de smalle engte veilig over te steken om niet vast te lopen. Vroeger kon je nog zelf over roeien. Dat is verleden tijd denk ik. Veel lastiger dan de oversteek bij Aktse waar je zicht hebt op de overkant.

We houden een ruime pauze halverwege bij de schuihut Autsutjvagge. 

We zien vandaag wat meer rendieren op onze weg. Eenmaal in de hoek waar ik zicht heb op Rasek, Gierkav en Pietsaure komen de herinneringen naar boven omdat deze hoek al dikwijls de poort was om Sarek binnen te trekken, weg van het vertrouwde en overgeleverd aan een veel groter geheel, zowel op de grond als boven het hoofd.

De hut met zijn drie stabelbedden is niet beschikbaar en daarom zitten we wat meer verspreid. Het is vrij druk in de hut. Weekend, iets om rekening mee te houden. Kom ik nog eens dan probeer ik ergens in de week aan te komen. Anneke blijft vasthouden aan de tent als onderkomen. 

Lulep Gierkav

Op onze reservedag doen Anneke en ik een dagtocht naar Lulep Gierkav. Ongeveer 800 meter hoogteverschil met de hut. Altijd goed om op gepaste wijze een reis af te sluiten om symbolisch vanaf de top terug af te dalen en daarmee langzaam afscheid te nemen van het kader. 

We zijn op deze dagen nog even aan de praat geraakt met enkele Sami die het bier vlot naar binnen lieten vloeien. Het is niet de eerste keer dat ik op een tocht mensen tegen kom waarbij je duidelijk voelt dat er transgenerationeel trauma speelt. Zoveel krachten dat ze zich ontworteld voelen en hoe cynisch ook ze zich vol zitten gieten met spul waar vooral de overheid die ze zo verfoeien rijk van wordt. Een docu in de reeks "Borderline" "over grenzen en wat die doen met landschappen, gemeenschappen en levens was recent te zien op VRT max .   https://www.offworld.be/index.php/film-borderline-radji

Terug naar huis

De terugweg is via een minder gebruikelijke weg gelopen. Gewoonlijk bestel ik eerst de vliegtuigtickets heen en terug en aansluitend eerst de heenreis tot onze startplaats om dan later de terugreis te boeken. Het treinschema Gallivare tot Stockholm werd midden september omgegooid en liep niet meer aansluitend met de bus vanuit Ritsem. Dat zou betekenen dat we een dag vroeger hadden moeten afreizen, overnachten in Gallivare om dan later op de dag naar huis te gaan. We zouden dan nog langer onderweg zijn dan gebruikelijk. Gekozen werd voor een binnenlandse vlucht. We vertrokken op het gewone uur en met een overstap in Gallivare namen we de bus naar Kiruna. Ter hoogte van de luchthaven stapten we uit. Het was dan al donker. Er zijn wat goede grasveldjes in de buurt van de luchthaven maar omdat we niet zeker waren of dat oogluikend werd toegestaan zijn we wat verder van de luchthaven in de berm gaan staan waar de ondergrond vlak en droog was. Wat hoger dan de weg zodat we toch vrij anoniem een rustige nacht tegemoet konden gaan. Het zou een korte nacht worden want ons vliegtuig vertrok om 6 uur. Nog geen twee uur verder werd de landing ingezet op Arlanda. Vandaaruit ging het met de bus naar Stockholm. In de buurt van Bromma stapten we uit. Kort stukje te voet en ruim op tijd voor de middagvlucht naar huis.

Ik ben al geregeld naar Sarek getrokken maar nog nooit heb ik zo zorgeloos kunnen genieten van het landschap. Dat had vooral te maken met het goede weer die ons magnifieke landschappen liet zien. Ook de hoge route door Rapadalen, het stukje langs de rivier was een schot in de roos en zoveel aantrekkelijker dan de tocht door het bos. Mijn tochtgenoten zijn verwend geweest. Het zal lang duren eer ze qua beleving een vergelijkbare tocht mee gaan maken heb ik hen al laten weten. De afwezigen hebben ongelijk gehad.

Foto's

Foto's